Συναισθηματική νοημοσύνη και παιδί

Διαβάζω τον τελευταίο καιρό πολύ συχνά για τη συναισθηματική νοημοσύνη και πως αυτή σχετίζεται και καθορίζει το πόσο πετυχημένος μπορείς να γίνεις στη ζωή σου, και να πω την αλήθεια μου, προβληματίζομαι αρκετά. Κάνουμε ό,τι είναι δυνατό ως γονείς για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν τη νοημοσύνη αυτή;

 Η συναισθηματική νοημοσύνη ευτυχώς είναι επίκτητη αλλά απαιτεί αρκετό χρόνο και προσπάθεια ώσπου το παιδί βαθμιαία να ωριμάσει συναισθηματικά. Για μένα είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά μου να μάθουν να κατανοούν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους αλλά και αυτά των άλλων, να αποκτήσουν ενσυναίσθηση, και να ισορροπήσουν την καρδιά και το νου. Βλέπω ενήλικες γύρω μου, μερικές φορές κι εγώ η ίδια, που δεν ξέρουν πως να φερθούν σε μια δεδομένη ψυχολογική κατάσταση, δεν μπορούν να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων, δεν ξέρουν πως να αντιδράσουν σε δεδομένες καταστάσεις, πως να διαχειριστούν τα συναισθήματα των γύρω τους...
Φαντάζομαι πως με λίγο εσωτερικό ψάξιμο, με λίγη ηρεμία, με πολύ αυτογνωσία, τα πράγματα παίρνουν τη θέση τους...ή έστω θα έπρεπε να την παίρνουν. Όμως αν μπορώ να βοηθήσω τα παιδιά μου να ωριμάσουν πάνω σε αυτό και να τα εφοδιάσω με ένα όπλο, ώστε να κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη, να γίνουν αγαπητά από τον περίγυρο τους και αύριο μεθαύριο να μη βρεθεί κάποιος-κάποια να με σιχτιρίσει που δε μπόρεσα να κάνω τα παιδιά μου να δουν πέρα από τον μικρόκοσμο τους, θέλω να το κάνω...και θέλω να το κάνω σωστά, πιο πολύ για να βοηθήσω τα ίδια μου τα παιδιά να έχουν μια υγιή, ισορροπημένη και επιτυχημένη ενήλικη ζωή.

Πως όμως το πετυχαίνουμε αυτό;

Τα παιδιά χρειάζονται έναν καλό ακροατή, κι έναν εξίσου καλό συνομιλητή.

Δεν αρκεί να ακούμε αυτά που μας λένε, πρέπει να προσπαθούμε να κατανοήσουμε ουσιαστικά τι εκφράζουν όταν μας διηγούνται κάτι. Να αδράξουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για τα συναισθήματα που τους προκαλεί η συγκεκριμένη κατάσταση, να μιλήσουμε για τα δικά μας συναισθήματα, να τους μιλήσουμε καθησυχαστικά, να τους εξηγήσουμε ήρεμα. 

Μια μέρα μαλώσαμε την Ιωάννα για κάτι που έκανε, ενώ της ζητούσαμε να μην το κάνει, κι εκείνη άρχισε να κλαίει φυσικά, και ο Βαγγέλης αναστατώθηκε με το όλο κλίμα και άρχισε να αντιδρά κι εκείνος άσχημα. "Γιατί, του λέω, κάνεις έτσι κι εσύ, σε στεναχωρεί κάτι;". "Όχι μου λέει, θύμωσα που μαλώσατε την Ιωάννα". "Μερικές φορές του λέω, όταν δεν γίνεται αλλιώς, όταν δεν ακούτε αναγκαζόμαστε να φωνάξουμε για να καταλάβετε πως αυτό που κάνετε δεν είναι σωστό". "Και εκείνη κατάλαβε; Δε μπορείτε να της το πείτε ήρεμα, που απάντησε". Ένιωσα πως με έβαλε στη θέση μου. Εντάξει, εννοείται πως ξεκινάς ήρεμα και στο τέλος πια αφού εξαντλείς όλα τα επιχειρήματα βγαίνεις εκτός εαυτού, όμως αν μπορείς να το ελέγξεις, αν είσαι ήρεμος μέσα σου, αν μπεις στη θέση αυτού του παιδιού και κατανοήσεις γιατί κάνει αυτό που κάνει - προφανώς κάτι προσπαθεί να σου πει- νομίζω μπορείς να χειριστείς καλύτερα τις καταστάσεις. χωρίς φωνές, υστερίες, και νεύρα. Σε τελική η ήρεμη δύναμη είναι πιο αποτελεσματική.

Τα παιδιά χρειάζονται έπαινο.

Πολλές φορές αρκεί και μόνο η προσπάθεια. Δεν έγινε και τίποτα αν αποτύχουν σε κάτι, αρκεί που πάλεψαν για αυτό, αρκεί που μπήκαν στη διαδικασία να το κατακτήσουν. Πάντα όμως πρέπει να ακούν θετικά σχόλια. Το "δεν πειράζει, ίσως την άλλη φορά που θα προσπαθήσεις τα καταφέρεις καλύτερα", νομίζω έχει μεγάλη δύναμη. Σε τελική όλοι μας μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Και από την άλλη, το "μπράβο" για κάτι που κατάφεραν, πόσο θα αναπτύξει την αυτοπεποίθηση τους, πόσο σπουδαία θα τα κάνει να νιώσουν, με πόση όρεξη θα συνεχίσουν να κάνουν αυτό που κάνουν...Είναι ο μόνος τρόπος να μάθουν να σέβονται τον εαυτό τους, και να πιστέψουν σε αυτόν.

Τα παιδιά μου ακόμα δεν πηγαίνουν σχολείο, θέλω όμως να πιστεύω πως όταν έρθει εκείνη η ώρα δε θα τα πιέζω να μου φέρνουν καλούς βαθμούς, δε θα θυμώνω που δεν έγραψαν καλά στα τεστ, αλλά θα προσπαθώ να τα παρακινήσω και να συνειδητοποιήσουν πως αν το κάνουν θα το κάνουν για να νιώσουν εκείνα καλά με το εαυτό τους. Ακόμα και τώρα στα λαθάκια που κάνουν ή στις μικρές αποτυχίες που έχουν πχ στα παιχνίδια τους, προσπαθώ να τα διορθώσω χωρίς να τα κάνω να νιώσουν  πως κάνουν κάτι λάθος, αλλά πως το "πιο σωστό είναι έτσι", ή "δεν πειράζει, δε γίνεται να κερδίζουμε πάντα, σημασία έχει που προσπάθησες".
Βασικό είναι να βλέπουμε την όποια συναισθηματική κατάσταση των παιδιών μας σαν ευκαιρία για να επικοινωνήσουμε μαζί τους και να τα κάνουμε να καταλάβουν τι είναι αυτό που νιώθουν και πως μπορούν να το αντιμετωπίσουν.

Για να βοηθήσουμε όμως τα παιδιά μας πρέπει πρώτα οι ίδιοι να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τα δικά μας συναισθήματα, και να αναπτύξουμε τη δική μας συναισθηματική νοημοσύνη.  Πρέπει εμείς πρώτοι να αποκτήσουμε ενσυναίσθηση και στη συνέχεια να τη διδάξουμε στα παιδιά μας, αποτελώντας ένα σωστό πρότυπο συμπεριφοράς. 

Έχω δρόμο μπροστά μου, αλλά εύχομαι να τα καταφέρω και να πετύχω τελικά να τα κάνω "έξυπνα συναισθηματικά"...